Có những đoản văn, lời thơ, lời nhạc đã in sâu vào tâm khảm, tiềm thức, và là hành trang cho hàng triệu thanh thiếu niên Việt Nam Cộng Hòa mang vào đời, trong đó có tôi. Trước năm 1975, thời trung học, tôi học tại trường Lê Bảo Tịnh, Sài Gòn. Mỗi buổi sáng, học sinh tòan trường đều phải đứng dậy đọc Lời Tâm Niệm trong lớp như sau:
Lạy đấng tối cao, Xin giúp chúng con sống ngay thẳng, giầu tình liên đới, nêu cao tinh thần trách nhiệm, hăng hái luyện tập thể xác, trau giồi trí tuệ và rèn đúc tâm hồn, để chúng con có thể đạt tới thành công và hạnh phúc, đồng thời trở nên hữu ích cho gia đình, cho tổ quốc, và chu toàn sứ mạng mà đấng tối cao trao phó cho chúng con. Amen
Chúng tôi cũng thường hợp ca nhạc phẩm Học Sinh Hành Khúc của nhạc sĩ Lê Thương:
Học sinh là người tổ quốc mong cho mai sau.
Học sinh xây đời niên thiếu trên bao công lao.
Lúc khắp quốc dân tranh đấu hy sinh cho nền độc lập.
Học sinh nề chi tuổi xanh trong lúc phấn đấu.
Đem hết can tràng của người Việt Nam tiến lên!
Học Sinh là mầm sống của ngày mai.
Nung đúc tâm hồn để nối chí lớn.
Theo các thanh niên sống vì giống nòi.
Liều thân vì nước, vì dân mà thôi.
Tôi đã học thuộc lòng bài thơ Anh Phải Nhớ, không rõ tác giả là ai, mà bây giờ tôi vẫn còn nhớ:
Anh phải nhớ đường đời là tranh đấu Khoẻ thì hơn, mà yếu tất phải thua Đời luôn luôn là một cuộc thi đua Nếu đủ sức, đủ tài anh sẽ thắng. Thôi, anh chớ e mưa và ngại nắng Hãy xông pha sương gió cho dạn dầy Cho khỏe da, cho cứng cáp chân tay Cho có vẻ hiên ngang người dũng sĩ
Tôi cũng đã rất thích thú, phấn khởi, bầu nhiệt huyết dâng tràn khi đọc truyện viết cho trẻ thơ của nhà văn Duyên Anh: Thằng Vũ, Chương Còm, Bồn Lừa với những cú đá “ngả bàn đèn, trồng cây chuối” và giấc mơ chiến thắng Pelé, danh thủ túc cầu của Ba Tây.
Vì ảnh hưởng bởi Lời Tâm Niệm của trường Lê Bảo Tịnh, và văn chương, thơ nhạc viết cho thanh thiếu niên thời ấy, nên thuở nhỏ, tôi đã “hăng hái luyện tập thể xác” bằng các môn: cử tạ, đá banh, bóng chuyền, bơi lội, và Teakwondo để mong trở thành lực sĩ. Tôi mong trở thành dũng sĩ, trở thành người hùng của tất cả các người đẹp đất Sài Gòn. Tôi cũng mong trở thành cầu thủ đá banh tham dự Thế Vận Hội Olympic, mang vẻ vang và niềm tự hào cho dân tộc Việt Nam.
***
Thế Vận Hội Olympic[i] bắt đầu ở Hy Lạp cổ đại vào năm 776 trước công nguyên và kéo dài mười hai thế kỷ trước khi bị Hoàng đế La Mã Theodosius đặt ngoài vòng pháp luật vào năm 394 sau công nguyên.
Năm 1892, một Nam tước người Pháp, Pierre de Coubertin, một người đam mê Thế Vận Hội Olympic đã đề nghị với các nhà lãnh đạo thể thao và chính trị khác nhau rằng Thế Vận Hội Olympic nên được phục hồi.
Một hội nghị về thể thao quốc tế đã được tổ chức tại Paris vào tháng 6 năm 1894. Với sự bền chí và tài thuyết phục của ông Coubertin, 77 đại biểu đến từ chín quốc gia đã đồng ý thông qua việc khôi phục Thế Vận Hội Olympic. Năm 1896, Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) được thành lập và chính thức phát động Thế Vận Hội Olympic hiện đại đầu tiên vào năm1896 tại Athens, thủ đô của Hy Lạp.
Ngày nay Thế Vận Hội Olympic là một trong những sinh hoạt quan trọng trên thế giới. Từ một sinh hoạt thể thao, tôn giáo được thực hiện ở một quốc gia nhỏ cách đây hơn 2.700 năm, Thế Vận Hội đã phát triển thành một sinh hoạt thể thao quy mô, có sự tham dự cuả các vận động viên tài giỏi đến từ hầu hết mọi quốc gia trên thế giới, và được hàng tỷ người trên toàn cầu say mê theo dõi.
Japan’s Naomi Osaka lights the cauldron during the Opening Ceremony
(Photo courtesy of the Rolling Stone)
Vì đại dịch Covid-19 nên Thế Vận Hội mùa Hè 2020 được tổ chức tại Tokyo đã phải hoãn qua năm 2021. Dù khán giả không được tham dự, nhưng Lễ Khai Mạc Thế Vận Hội 2020 cũng đã được long trọng tổ chức vào ngày 23/7/2021 và kết thúc vào ngày 8/8/2021, tại Tokyo Olympics Stadium.
11.326 vận động viên (VĐV) của 205 quốc gia hội viên của Thế Vận Hội đã có mặt để tranh tài đem lại niềm kiêu hãnh cho VĐV và niềm tự hào cho dân tộc của họ; riêng Bắc Hàn, không tham dự. Hoa Kỳ gửi 646 VĐV và Việt Nam gửi 18 VĐV tranh tài trong Thế Vận Hội Tokyo 2020 này.[ii]
Liên tiếp trong 16 ngày, hàng tỉ người đã say sưa, hồi hộp theo dõi những cuộc tranh tài của các vận động viên; dân chúng đã vỗ tay reo hò cổ võ lực sĩ quê nhà, hãnh diện khi “gà nhà” thắng giải, buồn tê tái khi “phe ta” thua cuộc.
Kết quả cuộc tranh tài Thế Vận Hội mùa Hè 2020 đã được đúc kết ngày 8/8/2021. Thứ hạng được tính theo số huy chương vàng nhận được[iii].
Hoa Kỳ sau vài ngày đứng sau Trung Quốc, đã dồn hết sức để đoạt giải quán quân vào ngày chót, với tổng số huy chương 113, gồm: 39 huy chương vàng, 41 huy chương bạc, và 33 huy chương đồng. Trung Quốc đứng thứ nhì với tổng số huy chương 88, gồm: 38 huy chương vàng, 32 huy chương bạc, và 18 huy chương đồng. Nhật đứng hạng ba, với tổng số huy chương 58, gồm: 27 huy chương vàng, 14 huy chương bạc, và 17 huy chương đồng.
Lễ bế mạc Olympics Tokyo 2020
(Photo courtesy of Behrouz Mehri/AFP via Getty Images)
Những điểm nổi bật trong kỳ Thế Vận Hội mùa Hè 2020 này gồm:
- Nga không được tham dự với danh nghĩa nước Nga và mang cờ Nga vào vận động trường, mà chỉ được tranh giải dưới danh nghĩa ủy ban thế vận hội Nga (ROC: Russian Olympic Committee), vì một điều đáng xấu hổ: Nga chủ chương gian lận dùng thuốc (State-sponsored Doping Program) trong cuộc tranh tài năm 2014.
- Cô Sunisa (Suni) Lee, người Mỹ, gốc Hmong đầu tiên và cũng là người phụ nữ người Mỹ, gốc Á Châu đầu tiên, nhận được huy chương vàng trong thế vận hội Tokyo 2020. Cô đã mang lại vinh dự và niềm hãnh diện cho cộng đồng Hmong trên đất Mỹ, và dân tộc của cô, cũng như cộng đồng người Mỹ gốc châu Á.
- Cô Hidilyn Diaz người Philippines đã thắng huy chương vàng đầu tiên cho Philippines. Đây là thành tích vẻ vang trong lịch sử 100 năm tham dự Thế Vận Hội của Philippines.
- Cô Panipak Wongpattanakit, người Thái Lan, cũng lần đầu tiên giành được huy chương Vàng cho nước nhà trong môn Thái Cực Đạo nữ.
- Cô Flora Duffy đoạt huy chương vàng đầu tiên cho đảo Bermuda, với dân số 65.000, trong ba môn phối hợp nữ.
- Jamaica, một nước nhỏ vùng Caribbean, với dân số 2.9 triệu người đã gởi 58 Vận động viên tham dự Thế vận hội Tokyo 2020, và đã giành được 9 huy chương, bao gồm: 4 huy chương vàng, 1 huy chương bạc, và 4 huy chương đồng.
Tại Hoa Kỳ, các trường học cấp 1, 2, 3, và các Đại Học đều chú trọng nhiều đến thể dục, thể thao. Các trường đều có huấn luyện viên hướng dẫn cho học sinh, sinh viên hàng ngày. Ngoài ra, Bố Mẹ cũng chịu khó đưa con đi tập luyện thêm sau giờ học và ngày nghỉ cuối tuần. Các em có năng khiếu và triển vọng được cấp học bổng, và được thi tại cấp quận, thành phố, tiểu bang, liên bang, và được các thương gia, hãng xưởng tài trợ. Nhờ đó, trong những cuộc thi thể thao thế giới, Hoa kỳ luôn đạt được nhiều thành quả tốt đẹp.
Điểm đáng buồn là Việt Nam, với dân số hơn 98 triệu mà chỉ có 18 Vận động viên được gởi đi tranh tài, và đã không nhận được một huy chương nào cả. Trong khi đó, một nước nhỏ như Jamaica với dân số 2.9 triệu người, đã gởi tới 58 Vận động viên tham dự Thế vận hội Tokyo 2020, và đã giành được 9 huy chương. Nước Úc, với dân số 25 triệu, đã gởi 489 Vận động viên tham dự, đứng hạng thứ Sáu trên toàn thế giới, và đã giành được 46 huy chương, gồm: 17 huy chương vàng, 7 huy chương bạc, và 22 huy chương đồng.
Giáo dục nhà trường và thể thao là hai lãnh vực có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Chúng ta có thể góp sức bằng cách cổ động, khuyến khích, tạo điều kiện cho con em tham gia thể thao; rèn luyện thể chất, ý chí, tinh thần đồng đội, và được sinh hoạt trong một môi trường lành mạnh, tốt đẹp.
Phạm Xuân Thái
8/8/2021
[ii] 2020-21 Tokyo Olympics Medal Count, Table by Country (Live): Full Medal Tally, Medal Winners & Results (whereig.com)
[iii] Olympic Medal Count | Tokyo 2020 Olympics (Jul 23-Aug 8, 2021)